Op zoek naar een gemeenschappelijke identiteit voor zeven dorpen

Een project over verbinding opstarten in volle coronatijden, geen evidente opdracht. Toch slaagden gemeente Lievegem en Avansa regio Gent erin om inwoners van Lievegem te betrekken bij hun nieuwe identiteitsvorming. In 2019 fusioneerden drie gemeenten, samen zeven dorpskernen (Waarschoot, Beke, Oostwinkel, Zomergem, Ronsele, Lovendegem en Vinderhoute) immers tot gemeente Lievegem. Wat brengt zo’n fusie teweeg en hoe ziet de toekomst van Lievegem eruit? “Een verbonden iemand is een minder verzuurd iemand”, aldus de burgemeester.

Tony Vermeire: “Voor de effectieve fusie leefden er vooral praktische bezorgdheden zoals: ‘Wat met adres- en straatnaamwijzigingen?’. Op een gegeven moment was er het voorstel om op de gemeentenaamborden enkel ‘Lievegem’ te vermelden en niet meer te verwijzen naar het oorspronkelijke dorp of gemeente. Na veel tegenkanting is het college op zijn beslissing teruggekeerd. Een voordeel van de fusie voor de inwoners is de belastingverlaging, maar ook het recente ontstaan van het vaccinatiecentrum. Door als gemeente groter te worden, werd zo’n initiatief plots mogelijk. We kunnen nu als grotere gemeente ook zwaarder doorwegen op het beleid, wat de inwoners ten goede komt. IT- en financiële diensten werden gecentraliseerd en er is bv. ook een groter aanbod aan jeugd- en sportkampen.”

Begin dit jaar ging het project ‘Samen Lievegem’ van start. Waarom wilde je dit project starten?

Vermeire: “We zaten met drie gelijkwaardige en gelijkaardige gemeentes. We wilden de dorpskern centraal zetten en de inwoners zien als volwaardige actoren die mee het dorp maken. Tegelijk hadden we ook een overkoepelende ‘Lievegemse paraplu’ nodig. Ik was op zoek naar hoe we deze twee konden verbinden met elkaar. Ik wilde graven naar een gemeenschappelijke identiteit of zaken die ons verbinden. Daarom was dit project nodig, vond ik.”

Steve Maes: “De eigenheid van een gemeente ligt in de straat en in de verbinding tussen mensen. Het is mooi dat we met een project als ‘Samen Lievegem’ bruggen kunnen bouwen tussen de verschillende dorpskernen. In de dialoog kan een meerwaarde gecreëerd worden. Als Avansa vinden we het bovendien belangrijk om het leven, de eigenheid en de diversiteit van buurten te omarmen en te behouden. Corona heeft het verhaal natuurlijk bemoeilijkt. Probeer maar eens een participatief traject op te starten en vorm te geven van achter digitale toestellen. Dat gaat met vallen en opstaan, ook voor ons is het experimenteren.”

‘Samen Lievegem’ gaat over verbinding en ontmoeting, hoe vinden jullie dat het gesteld is met verbinding en ontmoeting in onze samenleving op dit moment?

Vermeire: “Ik ben actief op sociale media en probeer daar voornamelijk een positieve boodschap te brengen. Maar ik zie dingen die mij bezorgd maken, boodschappen die ik liever niet zie, ook in onze gemeente.

Er wordt vaak naar de overheid gewezen als schuldige, maar de overheid heeft tegenwoordig minder en minder macht dan vroeger. Zo moet ze zich bijvoorbeeld bescheiden opstellen ten aanzien van grote spelers zoals de media.

Vroeger kwamen mensen meer samen, er was het verenigingsleven, … Ik hoop dat het verenigingsleven COVID-19 overleeft. Zoals er een economische relance voorspeld wordt, hoop ik ook op een sociale relance. Ik hoop dat er nog altijd vrijwilligers zullen zijn om de verenigingen te trekken en dat de leden niet afhaken. Een verbonden iemand is immers een minder verzuurd iemand. Het is belangrijk om eigenaar te zijn van iets zodat mensen mee verantwoordelijk zijn voor de vormgeving van de gemeente.

Bepaalde groepen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. Er zijn veel armen bijgekomen en die horen we misschien te weinig, maar voor een grote meerderheid in onze dorpen is het nog altijd heel goed leven en is de levensstandaard zelfs verhoogd. We zien dat aan de kwaliteit van onze woningen. Een grote groep heeft het echt goed en toch hoor je misnoegdheid, daar wil ik aan werken en daarom vind ik zo’n project belangrijk. Om die verbondenheid terug aan te wakkeren.”

Maes: “Het medialandschap is helemaal door elkaar geschud, wat op zich geen slechte zaak is… Mensen verbinden zich meer dan ooit via sociale media. Maar men moet vaak nog leren kritisch om te gaan met die sociale media. Het is een enorme uitdaging, zeker voor de politiek, om rond digitale geletterdheid te werken en mensen te leren omgaan met dat nieuwe, ongelooflijk machtige middel waarbij minderheden - door op te vallen - meerderheden kunnen worden. Corona vergroot dit nog uit en het vergroot ook de verschillen tussen wie het goed heeft en wie in of op de rand van armoede leeft.
Ik merk ook dat er afstand is tussen platteland en stad. Die afstand kleiner maken is ook een opdracht voor Avansa. Niet alle aandacht moet naar de steden gaan. Het versterken van landelijke gemeentes is belangrijk. En ik denk dat de politiek dé grote opdracht heeft om mensen te blijven betrekken bij het beleid. Een initiatief zoals ‘Samen Lievegem’ is hier een voorbeeld van.”

Tony, wat is jouw droom voor Lievegem over 10 jaar?

Vermeire: “Dat we een moderne, vooruitstrevende en sterke gemeente zijn die IT-matig mee is. Dat elk huis een gemeentehuis is geworden waarbij je een thuisloket hebt dat op punt staat. Zo komt er meer tijd vrij om uitleg te geven aan huis bij mensen die nog niet (helemaal) mee zijn in de digitale wereld. Anderzijds hoop ik dat elk gemeentehuis ook een thuis kan worden voor de inwoners, dat het ook een ontmoetings-, creatieve en belevingsplek is en niet enkel de connotatie heeft van ‘papieren afhalen en in de wachtrij staan’.

Ik wil ook dat mensen Lievegem ervaren als een gemeente waar er nog samen gewoond wordt. Dat het geen ‘slaapgemeente’ is. Ik hoop dat het gaat leven en bruisen in Lievegem en dat we vernieuwend kunnen zijn. Radio Lievegem is een mooi voorbeeld van een initiatief dat erg waardevol is gebleken om in coronatijden toch verbinding te maken met dorpsgenoten. In de toekomst hoop ik op meer van zulke initiatieven.”

‘Samen Lievegem’ is een project van gemeente Lievegem in samenwerking met Avansa regio Gent. Drie gemeenten, samen zeven dorpskernen (Waarschoot, Beke, Oostwinkel, Zomergem, Ronsele, Lovendegem en Vinderhoute) fusioneerden in 2019 tot gemeente Lievegem.

Het gemeentebestuur van Lievegem en Avansa Regio Gent kregen middelen uit het LEADER programma om samen met zoveel mogelijk burgers de nieuwe Lievegemse eigenheid te ontdekken en vorm te geven. We doen dit door inwoners, organisaties en bedrijven samen te brengen op activiteiten rond de thema’s ‘Ruimte, Verhalen en Verbeelding’. Deze zomer wordt er een traject rond verhalen en een traject rond zitbanken opgestart.

In het najaar zal het thema ‘water’ meer in beeld komen, als verbindend element tussen de dorpen. Weetje: Lievegem vormt voor een groot stuk de bron van het drinkwater dat uit de Gentse kranen stroomt!